تعریف قرض الحسنه
سلام
میخوام طی مطلبی به مبحث قرض الحسنه و صندوق های قرض الحسنه بپردازم
قرض الحسنه نوعی قرض است که در آن بهره‌ای در کار نباشد. در تعریف دیگر عقدی است که به موجب آن بانکها (به عنوان قرض‌دهنده) مبلغ معینی را طبق ضوابط مقرر در دستورالعمل ذیربط به اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی (به عنوان قرض گیرنده) به قرض واگذار می‌کنند.
ساختار حقوقی: مبتنی بر رابطه داین و مدیون
ماهیت حقوقی: از عقود لازمه
کاربردها:
الف- تامین وسایل و ابزار و سایر امکانات لازم برای ایجاد کار جهت کسانی که فاقد این گونه امکانات باشند.
ب- تاکید بر افزایش تولید با تاکید بر توایدات کشاورزی، دامی و صنعتی.
ج- رفع احتیاجات ضروری.
محدوده زمانی: در مورد بند الف و ب مدت پنج سال و در خصوص بند ج سه سال.
کارمزد: در کلیه موارد حداکثر چهار درصد
جنگ بین الملل اول و دوم و حضور نیروهای سلطه گر خارجی، منطقه خاورمیانه به ویژه ایران را تضعیف کرد . از این رو امکان مقاومت مردمی در برابر سلطه نظامی و اقتصادی دولت های استعماری، فرصتی را فراهم کرد تا زمینه برای تأسیس و شکل گیری بانکداری بومی در سطح خردو کلان به نحوی که نیازهای معیشتی را در چارچوب هنجارهای ملی و اسلامی پاسخ دهد، فراهم کند.
مقابله با نظام بانکی غرب، پس از هجوم استعماری غرب و گسترش عملیات بانک های خارجی در کشورهای اسلامی، براثر مقابله مردم، بازرگانان و علما به تدریج باعث شد تا بانک های خارجی جای خود را به بانک های ملی سپردند و زمینه برای ایجاد موسسات مالی و بانک های اسلامی فراهم شود.
اگر چه فکر تأسیس بانک ایرانی و اسلامی ازآرزوهای صدر مشروطیت بوده است، عملاً مقابله مردم با بانک های خارجی، مجلس را در سال 1285 ناگزیر کرد در زمانی که دولت قصد استقراض از خارج را داشت طرح ایجاد دبانک را ارائه ودر سطح کلان بانک ملی ایران و در سطح خرد، ابتکارهای افراد و بخش خصوصی در تشکیل صندوق های سرمایه گذاری و قرض به عنوان نمونه ای از نشاط ملی و مذهبی در جامعه ایرانی بعد از سال های 1300هجری شمسی ایجاد شد.
اگر چه نمی توان تاریخ مشخصی برای آغاز سنت حسنه قرض بدون بهره ، درایران تعیین کرد، اما به نظر می رسد تأسیس صندوق سرمایه گذاری اثنی عشر در سال 1317 هجری شمسی، اولین حرکت در این زمینه باشد. این صندوق به همت محمد حشمتی مولایی و به معاونت جعفر همت براساس طرح مرحوم آیت ا… شاه آبادی تشکیل و با دریافت سپرده های مشارکتی و تخصیص آن به سرمایه گذاری به این شرط که بتواند بخشی از ذخیره اضافی آن را در شرایط اضطراری به طور موقت در اختیار گیرندگان واقعی قرض الحسنه قرار گیرد تشکیل شد.
براین اساس سود خالص حاصل از سرمایه گذاری این صندوق به نسبت سهم هر یک از اعضا توزیع می شد و در عین حال، اعضا به نسبت سهم خود در پاداش معنوی قرض الحسنه اعطا شده مشارکت داشتند.
به تدریج سایر نهادهای مذهبی نیز اقدام به تأسیس صندوق هایی کردند که در نهایت منجر به تشکیل صندوق های قرض الحسنه شد.
مفهوم قرض الحسنه در اقتصاد اسلا می امروزه مفهوم قرض الحسنه در اصطلاح جایگزین قرض شده است و بسیاری از صاحبنظران کلمه قرض الحسن را که در قرآن کریم مطرح شده که از کلمه قرض گرفته شده است. برای مثال برخی از استادان دانشگاه تهران و دانشگاه امام صادق(ع) در مقوله ای که تحت عنوان بررسی عقود اسلامی مطرح کرده اند، همین ارتباط را تأیید کرده اند. درحالی که به نظر می رسد در قرآن کریم قرض الحسنه دارای مفهومی به مراتب وسیع تر از مفهوم قرض است. از این رو معمولا شامل صدقاتی می شود که مثل یا معوض آن در جهانی دیگر و حداقل بدون چشمداشت در این جهان قابل دریافت است. درحالی که قرض عبارت است از تملیک مال به دیگری در مقابل ضمان، به گونه ای که مثل یا قیمت برعهده گیرنده باشد.
براساس ماده 648 قانون مدنی، قرض عبارت از عقدی است که به موجب آن احد طرفین، مقدار معینی از مال خود را به طرف دیگر تملیک می کند که طرف یاد شده مثل آن را از حیث مقدار جنس و وصف رد کند و در صورت تعذر مثل، قیمت یوم الرد را بدهد.
و حال بعد از اینکه فهمیدیم قرض الحسنه و صندوق های قرض الحسنه چیست سوالاتی طرح میکنم که دوستان بازدید کننده میتونند در بخش نظرات در اینباره بحث نمایند تا ببینیم این مفهوم چقدر جا افتاده است:
1- از تجربیات خود در ارتباط با قرض الحسنه بگید
2- ایا در صندوق قرض الحسنه ای عضو هستید؟ (غیر از بانکهای کشور)
3- ایا از صندوق قرض الحسنه وام گرفتید؟
4- تفاوت وام قرض الحسنه و وام بانکها رو بگید
5- ایا در شهر یا منطقه شما صندوق قرض الحسنه وجود دارد؟
6- ایا در شهر و منطقه شما صندوق قرض الحسنه ای ورشکست شده است؟
7- قرض الحسنه را چقدر در اقتصاد کشور مفید میدانید؟
8- چرا بانکها در زمینه قرض الحسنه موفق نیستند؟
9- فکر میکنید اقتصاد قرض الحسنه ای موفق تر است یا اقتصاد وام های فعلی؟
10- چرا قرض الحسنه در کشور چندان رشد و گسترده نشده؟
